Znaki bezpieczeństwa – czy stosujesz je właściwie?

Większość pracodawców doskonale rozumie, jak ważne jest prawidłowe oznakowanie miejsca pracy w celu zapewnienia pracownikom maksymalnego bezpieczeństwa. Przeznaczone są do tego znaki bezpieczeństwa, których zadaniem jest ostrzeganie o potencjalnym zagrożeniu i tym samym ograniczenie ryzyka wypadku i uszkodzenia ciała. Znaki bezpieczeństwa wskazują ponadto na konkretne zachowanie w danym miejscu. 

Wymagania dotyczące znaków bezpieczeństwa reguluje prawo 

Każdy pracodawca, właściciel firmy lub zarządca budynku jest zobowiązany do oznaczenia obiektu znakami bezpieczeństwa tak, aby korzystanie z niego, poruszanie się po nim, a także wykonywana w nim praca było maksymalnie bezpieczne. To, jak powinny wyglądać znaki bezpieczeństwa, określa Dyrektywa 92/58/EWG powstała na potrzeby Unii Europejskiej. Jej postanowienia zostały jednak uwzględnione w polskim prawie. 

W zależności od rodzaju znaku bezpieczeństwa, podlega on innej normie, która wskazuje szczegółowo na jego wygląd i kolorystykę: PN-92/N-01256/02 (Znaki bezpieczeństwa - ewakuacja) oraz PN-N-01256-04:1992 (Znaki bezpieczeństwa - techniczne środki przeciwpożarowe), które obowiązują równolegle z międzynarodową normą PN-EN ISO 7010:2012 (Symbole graficzne - barwy bezpieczeństwa i znaki bezpieczeństwa). Zawsze sprawdzaj, czy znaki, z których zamierzasz korzystać, są zgodne z konkretną normą. 

Jak prawidłowo stosować znaki bezpieczeństwa?

Znaki bezpieczeństwa stosuje się wszędzie tam, gdzie istnieje szczególne ryzyko uszkodzenia ciała, tymczasowe zagrożenie związane z konkretnymi okolicznościami, jest dostęp do niebezpiecznych substancji czy też jest to obszar, który wymaga użycia środków ochrony osobistej. 

Znaki bezpieczeństwa możemy podzielić na dwie grupy z uwzględnieniem czasu występowania zagrożenia: 

• Znaki bezpieczeństwa stałe, np. Niebezpieczeństwo porażenia prądem czy Nakaz stosowania ochrony głowy
• Znaki bezpieczeństwa tymczasowe, np. Maszyna w remoncie lub Awaria nie uruchamiać

Znaki bezpieczeństwa muszą być czytelne oraz umieszczone zgodnie z wytycznymi zawartymi w normie. Powinny być umieszczone w widocznym miejscu, prowadząc po najkrótszej linii do miejsca bezpiecznego. Znaki uszkodzone powinny być natychmiast naprawiane lub wymieniane. Jeśli znajdują się w miejscu, gdzie powierzchnie są szczególnie narażone na zabrudzenia, trzeba je regularnie czyścić. Rozmieszczenie znaków bezpieczeństwa powinno być przemyślane, ponieważ nie można jednocześnie zastosować znaków o sprzecznym przekazie.

Jeśli na danym obszarze występuje ograniczony dostęp światła sztucznego i naturalnego, to zaleca się użycie znaku wykonanego z wykorzystaniem technologii fotoluminescencyjnej, a więc świecącego w ciemności. Oczywiście nie wszystkie znaki występują w takiej wersji.     

Edukacja pracowników z zakresu znaków bezpieczeństwa

Przed oznaczeniem budynku znakami bezpieczeństwa, należy przeprowadzić dokładną analizę oceny ryzyka zawodowego. Następnie na podstawie wyników trzeba zastosować wszystkie możliwe środki w celu eliminacji ryzyka. Wszędzie tam, gdzie nie można zlikwidować zagrożenia, wymagane jest zastosowanie znaków bezpieczeństwa. 

Pracodawca dodatkowo jest zobowiązany do poinformowania swoich pracowników o znaczeniu znaków bezpieczeństwa, a także zasadach zachowania się w miejscach oznakowanych. Ważne jest też, że każdy pracownik powinien wiedzieć, jakie są konsekwencje nieprzestrzegania znaków bezpieczeństwa. 

Znaki bezpieczeństwa, aby spełniły swoją rolę, muszą być stosowane zgodnie z określonymi wymogami. Należy dołożyć wszelkich starań, aby pozbyć się potencjalnego zagrożenia. Tam, gdzie ono stale lub okresowo występuje, nie może zabraknąć właściwego oznakowania. Już w bardzo wielu sytuacjach znaki bezpieczeństwa uchroniły pracowników przed wypadkami.